Jesteśmy drogowskazami, takimi znakami na drodze naszych dzieci. Patrzą na nas tymi wielkimi oczami, czasami słuchają, ale tak naprawdę to uczą się kopiując nasze zachowanie. Nasza miłość jest dla nich przewodnikiem, a wszystko to co myślimy, pewnego dnia ma szansę stać sie ich myślami. Nasze priorytety i przekonania ukształtują ich na dorosłych, fajnych lub mniej. Ale zanim to sie stanie podsuwam Ci 30 pomysłów na wychowanie fajnego człowieka. Żebyś później nie mówiła, że nie wiedziałaś 🙂
1.Poczucie własnej wartości
Pewnie nie uwierzysz, ale naprawdę wystarczy tylko trochę, aby dziecko zaczęło wierzyć w siebie i swoje możliwości. Ktoś kiedyś napisał, że to tylko cztery kroki, więc prościej już nie będzie. Chwal więcej niż ganisz, nigdy nie porównuj z innymi dziećmi, pozwalaj popełniać błędy i ucz samodzielności. Ja bym dodała do tego akceptowanie porażek i dostrzeganie małych sukcesów, które można zmienić na wielki powód do dumy. Dziecko, które ma poczucie własnej wartości zaczyna wierzyć, że panuje nad swoim życiem i właściwie nim kieruje.
2.Pamiętnik dobrych chwil
To taka zabawa dla całej rodziny. Kupujemy zeszyt, w którym od czasu do czasu zapisujemy kilka zdarzeń, które umiliły nam dzień. To pozwala skupić się na pozytywnych chwilach i doświadczeniach. Można w zeszycie narysować lub nakleić coś co sprawiło dziecku radość. Początki wypełniania zeszytu są trudne, bo zwykle to te negatywne przeżycia łatwiej nam opisać, z tymi pozytywnymi wszyscy mamy problem. Ale z czasem będzie łatwiej i dziecko zacznie dostrzegać małe dobre uczynki, uśmiechy znajomych, serdeczności bliskich. Taki zeszyt i powrót do niego po latach uświadomi dziecku, co tak naprawdę w życiu jest ważne.
3.Plakat „Lubię siebie”
Potrzebny jest duży arkusz papieru, trochę kredek, farbek, wycinki z kolorowych gazet, stare fotografie i nasza wyobraźnia. Tworzymy pozytywny obraz dziecka, malujemy to co w nim lubimy, to mogą być duże oczy, które widzą wszystko, silne ręce, które są chętne do pomocy. Starsze dzieci zachęcamy do stworzenia swojego własnego portretu, który pokaże jego zdolności i indywidualność. Skupiamy się na mocnych stronach dziecka i je akcentujemy.
4.To tylko gniew
Mówią, że istnieje takie coś tak bunt dwulatka, trzylatka, ośmiolatka. Jaka jest prawda nie wiem, ale wiem, że bycie zezłoszczonym jest całkowicie normalne. Warto więc zachęcać dziecko do wyładowania furii. Pokaż dziecku dobre sposoby na rozładowanie napięcia, daj mu kartkę, którą podrze w złości na drobne kawałki, worek treningowy, w który może uderzać. Napisz z dzieckiem list, w którym spisze wszystkie nieszczęścia, jakich życzy osobie, która je zezłościła. Kiedy złość minie, przeczytajcie list na głos. Zwykle ten spis niezwykle srogich kar sprawia, że dziecko wybucha śmiechem. Warto po całej histerii porozmawiać o uczuciach, które towarzyszyły dziecku podczas ataku złości. I pamiętaj, to tylko gniew, to nie koniec świata.
5.Odrabianie lekcji
Wiecie, że tak naprawdę jest tylko jeden rodzaj zadania domowego, który warto robić wspólnie z dzieckiem? Mówię o czytaniu. Całą resztę zadań domowych, starsze dzieci mogą, a nawet powinny robić same. Tu nie chodzi o zaniedbanie, ignorowanie i brak wsparcia w razie kłopotów z zadaniem. Raczej o to, aby nauczyć dziecko samodzielnego pokonania trudności. Nigdy nie rozwiązuj zadań za dziecko, ale zawsze dopinguj i stwarzaj warunki w domu, aby miało ono czas i pełne możliwości do sprostania zadaniom szkolnym. Jeśli nadal masz wątpliwości to tutaj odpowiedź Dlaczego warto nie pomagać dzieciom w zadaniach domowych.
6.Mam wspaniałą rodzinę, bo…
Niezależnie jaka by ona nie była, to dla dziecka i tak zawsze będzie najlepsza i jedyna. Zabawa więc dla wszystkich, siadamy razem i każdy z członków rodziny kończy zdanie Mam wspaniałą rodzinę, bo…. Można tutaj wymieniać zalety rodziny, mówić co lubicie razem robić, jakie macie wspólne plany, co dajecie z siebie i nad czym jeszcze można popracować.
7.Prywatny album
Samodzielny wykonany album w stylu scrapbooking będzie wspaniałą pamiątką na lata, która przypomni najpiękniejsze chwile w życiu. Kup duży album, wklejaj do niego pocztówki, bilety z wycieczek i podróży. Zbieraj kartki urodzinowe, wyjątkowe listy, pierwsze rysunki, wypracowania, pierwszy wiersz napisany w ukryciu przez dziecko. Zapisz datę, obok śmiesznego rodzinnego powiedzenia, odbij w nim rękę, wklej zdjęcie lub pukiel pierwszych obciętych włosów.
8.Poranny uśmiech
Zanim rano wyjdziesz z domu, zostaw na lodówce notkę dla innych członków rodziny, kilka krótkich słów, które odczytają po przebudzeniu. Taka niespodzianka, kciuki przed olimpiadą z polskiego, słowo powodzenia, przez wyjazdem na wycieczkę szkolną. To może być liścik obok łóżka lub karteczka w piórniku lub plecaku. Narysuj na niej serce, uśmieszek, napisz kocham, mama.
9.Pudełko pełne marzeń
Marzenia są najskuteczniejszą motywacją do działania. Zachęć więc dziecko, aby marzyło i dążyło do realizacji marzeń. Jeśli marzenie jest realnie do spełnienia, pomóż mu obrać drogę do celu. Pokaż jak oszczędzić pieniądze na wyjazd w Legonaldu, tu przyda się świnka skarbonka. Przypomnij, że bez wysiłku i ciężkiej pracy, niektóre z marzeń się nie spełnią. Nie pozwól dziecku porzucać planów i rezygnować w połowie drogi.
10.Podróż do celu
Daj dziecku długą kartkę, na jednym z jej końców napisz cel, do którego dziecko dąży, a po drugiej stronie zanotuj, co musi zrobić, żeby ów cel osiągnąć. Za każdym razem, gdy uda się zrealizować kolejny krok do celu, zanotuj datę obok i przemyślcie razem co kolejno trzeba zrobić, aby zrealizować kolejny punkt na liście.
11.Mój pierwszy biznes
Jest wiele możliwości, aby dziecko mogło prowadzić swój mały pierwszy biznes. Jeśli tylko dysponuje czasem i chęciami może na przykład: ozdabiać rysunkami koperty, opiekować się psem sąsiadów, sprzedawać lemoniadę, pomagać starszym w zakupach. Może również myć samochód wujka, grabić liście i wiele innych rzeczy, które fizycznie jest w stanie zrobić. Przed samym podjęciem się pracy podkreśl czym jest obowiązek, punktualność i dotrzymywanie słowa. Warto też ustalić atrakcyjną „zapłatę” za wykonanie pracy.
12.Plan zajęć
Mimo, że ja sama bywam spontaniczna, roztargniona i niezorganizowana, to jednak najlepiej funkcjonuję w ramach planu dziennego, tygodniowego i miesięcznego. Warto więc w domu mieć taki plan działania, rutyna i powtarzalność czynności daje poczucie bezpieczeństwa i jasno określa obowiązki i zadania do zrobienia. Powieś w pokoju dziecka plan lekcji, kalendarz na ścianie, zapisuj w nich ważne daty, zajęcia pozaszkolne, terminy oddania książek do biblioteki, lekcje pływania, wyjazdy do teatru, urodziny koleżanki z klasy. To ułatwi mu organizację dnia.
13.Dbam o siebie
Ucz dziecko dbałości o siebie, czesanie włosów, mycie zębów czy zmienianie ciuchów na czyste to taka podstawa. Dbanie o siebie to także porządek w pokoju, na swoim biurku, w swojej szufladzie. No i wyższa szkoła jazdy to dbanie o swoje wnętrze, o relacje z przyjaciółmi i ludźmi w szkole, na podwórku.
14.Gdzieś musi być odpowiedź
Najlepsza metoda wzbogacająca relacje międzyludzkie, to wspólne szukanie odpowiedzi na niemilknące pytanie dlaczego. Nie ukrywam, że to metoda bardzo czasochłonna i zajmująca, ale wspólne szukanie odpowiedzi na wyjaśnienie dziecku większości nurtujących pytań, może być świetną zabawą dla całej rodziny. Spraw, aby poszukiwanie odpowiedzi było interesujące, a w przyszłości dziecko samo będzie korzystać z odpowiednich źródeł.
15.Porządek w szafie
Wyznacz jeden dzień na generalne porządki w pokoju dziecka, niech poukłada swoje zabawki i posegreguje swoje ciuchy. Te za małe oddajcie do charity shop na przykład. Niezniszczone zabawki, którymi dziecko się już nie bawi sprawią radość innym dzieciom w przyjaznej świetlicy czy domu dziecka.
16.Co byś zrobił gdyby…
Zabawcie się w grę Co byś zrobił, gdyby…. Zarówno dziecko jak i Ty możecie kończyć zdania w zależności od wieku dziecka i sytuacji. Takie symulowanie rzeczywistości pozwala przygotować dziecko na niespodziewane zdarzenia, ciężkie chwile lub ewentualny wypadek losowy. Warto tutaj w tych teoretycznych zdaniach, naprzemiennie rozważać kwestie banalne, zabawne i poważne, mogące się wydarzyć. Świetny przykład to: Co zrobiłbyś jakbyś wygrał milion w lotka… oraz Co byś zrobił, gdybyś zobaczył pożar w swoim pokoju…
17.Sam na sam ze sobą
Dzieci, które doceniają wagę przemyśleń, lepiej rozumieją swoje uczucia. Zachęcając dziecko do zajmowania się sobą, do samotnych zajęć i zabaw, uczysz je samodzielnego myślenia. W naszym rozpędzonym i oszalałym świecie ten, kto dobrze czuje się we własnym towarzystwie, łatwiej odnajdzie spokój i nigdy nie będzie sie nudził. Pozwól dziecku pobyć od czasu do czasu z samym sobą, powiedz mu co Ty robisz gdy jesteś sama. Stwórz mu w domu miejsce, gdzie nikt mu nie będzie przeszkadzał pobyć w samotności. Naucz dziecko słuchać ciszy.
18.Gdyby chmury mogły mówić
Zabawa na czas letniego wylegiwania się na trawie. Znajdź czas, aby położyć się z dzieckiem na kocu, uruchom jego wyobraźnię, wymyślająć rozmaite historie. Na niebie może pojawić się król, zaczarowany biały wieloryb a nawet tort z bitą śmietaną. Wielcy marzyciele to te osoby, które nie boją się nowości, wymyślają komputery, odkrywają nowe drogi w medycynie, piszą powieści. Zachęcaj dziecko, by oddawało się marzeniom.
19.Chwalenie za konkrety
Jestem świadoma ostatnich trendów niechwalenia dzieci (zajrzyjcie do tekstu Matki Tylko Jednej), jednak uważam, że warto robić to mądrze i świadomie. Jeśli już chwalisz swoje dziecko to konkretnie wyjaśnij co dobrze zrobiło. Pochwały typu dobra robota, super, jesteś świetny lepiej zastąpić zdaniem widzę, że włożyłeś w to wiele pracy lub podoba mi się jak narysowałeś ten statek. Pamiętaj, że zadaniem pochwały, nie ma być mobilizowanie do otrzymania kolejnej, tylko wzmacnianie pozytywnego zachowania.
20.Cudze kłopoty
Empatia to duża sztuka, której nie da się nauczyć tak po prostu. Warto więc swoim przykładem uzmysłowić dziecku, że czasami dużo lepsze jest wysłuchanie osoby, która ma problem, niż mówienie jej pustych słów: nie martw się, powinieneś się cieszyć, nie jest tak źle. Czasami dobrze jest po prostu być z kimś kto ma problem, przytulić, potrzymać za rękę.
21.Płacz jest spoko
Płacz pomaga zwalczać smutki, oczyszcza duszę i wcale nie jest oznaką słabości. Łzy, tak jak i śmiech to nieodłączny element naszego życia. Dziecko, które zostało nauczone, że łzy są czymś naturalnym, będzie chętniej wyrażało swoje uczucia, zamiast dusić je w sobie. Naucz dziecko współczucia dla innych i uświadom je, że płaczu nie trzeba sie wstydzić.
22.Nie zawsze będę wygrywać
Nikt nie lubi przegrywać i być drugim w kolejności, ale niestety dzieci z poczuciem porażki będą się musiały zmierzać niejednokrotnie w swoim życiu. Pokaż dziecku, że samo uczestnictwo w zawodach, wyścigach, konkursie jest już wygraną. A po złoto sięgają tylko ci, którzy ciężko pracują. Podanie dumnie ręki zwycięzcy jest ogromną mądrością i czasami większą klasą niż samo stanięcie na podium.
23. Nie muszę być najlepszy we wszystkim
Nie utwierdzaj dziecka w przekonaniu, że musi wszystko umieć najlepiej, że musi mieć same piątki, że musi być zawsze pierwszy. Ucz go, jak być wyjątkowym i najlepszym w tym czym akurat jest. Pomóż mu znaleźć jego własny, indywidualny styl, jego mocne strony, jego atuty. Być we wszystkim dobrym, oznacza tylko to, że nie jest się w niczym świetnym.
24.Dziękuję
Rytuał dziękczynny to świetna sprawa w każdym domu. I tu nie chodzi o takie pospolite dziękuję w przelocie, tylko o pokazanie dziecku, że jest wiele rzeczy w jego życiu za co warto tak szczerze podziękować. Za dom, za zdrowie, za jedzenie w lodówce, za niego samego.
25.Rodzinny pakt
Świetnie jeśli w domu obowiązują takie prywatne małe pakty rodzinne, to może być wspólne pieczenie tortów urodzinowych w domu, albo naleśnikowa sobota. To może być zasada niechodzenia spać w gniewie, zwyczaj zostawiania sobie nawzajem wesołych notek na lodówce, dawanie innym grosika na szczęście. Pakt mówiący o dotrzymywaniu obietnic, słuchaniu kiedy inni mówią, kochaniu mimo wszystko.
26.Pretensje w butelce
To kolejna z gier, która pomoże dziecku poradzić sobie ze złymi emocjami, złością na innych. Wystarczy, że dasz mu butelkę, ołówek i kartkę papieru, na której wypisze rzeczy, które je zezłościły. Listę włóż do butelki i zakop lub wyrzuć. W ten symboliczny sposób oddalisz negatywne emocje od dziecka i pozwolisz spojrzeć na pretensje z dystansu.
27.Ile jest wody w twojej studni
Każdy z nas ma w sobie coś w rodzaju wewnętrznej studni. Kiedy ta studnia jest pełna, buzuje w nas energia, czujemy, że moglibyśmy podbić świat. Jednak gdy nasza wewnętrzna studnia jest pusta czujemy przygnębienie. Aby pomóc dziecku mówić o tym uczuciu pustki i znudzenia, poproś je, aby wlało do swojej szklanki tyle wody, ile ma w sobie energii- ile ma wody w swojej studni. Potem porozmawiaj z dzieckiem co można zrobić, aby tej wody przybyło.
28.Plastry na duszę
W moim domu mam apteczkę ze specjalnymi plastrami na specjalne okaleczenia. Są to plastry na duszę, które potrafią zdziałać cuda, gdy dziecko jest zmartwione, smutne lub zmęczone. Wystarczy nakleić je na rękę i powiedzieć, że ten oto właśnie plaster pomaga, gdy nie udało się dziecku czegoś zrobić, gdy nie zdążyło na coś lub coś poszło nie po jego myśli.
29.Kapsuła czasu
To takie must have w każdym domu. Znajdź metalowe lub drewnianie małe pudełko, razem z dzieckiem wsadź do niego wszystko to, co jest ważne i znaczące dla dziecka na dzień dzisiejszy. Kilka rzeczy, które opowiedzą o dzisiejszym życiu. Może być gazeta, zeszyt z rysunkami, zabawka, rękawiczka, krótki list do siebie samego z przyszłości. Jakieś drobnostki, zdjęcie, taśmę z nagraniem własnego głosu, którą wspólnie „wyślecie do przyszłości” zakopując kopułę w ogródku lub na działce. Pamiętaj o podpisaniu pudełka i zapisaniu na nim dzisiejszej daty. Za kilkadziesiąt lat to znalezisko będzie wspaniałym odkryciem i chwilą powrotu do lat dziecinnych.
30.Drzewo genealogiczne
Rysowanie drzewa genealogicznego to bardzo przyjemne i pouczające zajęcie. W trakcie prac manualnych opowiedz dziecku kilka historii rodzinnych, które wędrują z pokolenia na pokolenie, przypomnij prababkę, do której córka jest podobna i ciotkę, po której to właśnie nosi imię. Pokaż dziecku skąd pochodzi i jaką ogromną ma rodzinę.
Bibliografia: Sheila Ellison, Barbara Ann Barnett, 365 Ways to Raise Confident Kids.
