Nie wiem jak Wy, ale ostatnio coraz częściej czuję presję związaną z nauką czytania mojego dziecka. Córka ma prawie pięć lat i niektórzy jej rówieśnicy czytają już ponoć Harrego Pottera i samodzielnie wertują czasopisma dla dzieci. W angielskich Receptions czterolatki potrafią już samodzielnie czytać trzyliterowe wyrazy i dobrze blendują dłuższe słowa. Córka przynosi ze szkoły krótkie czytanki, które wspólnie czytamy regularnie, według wskazówek angielskich nauczycieli.

W domu natomiast uczę ją polskiego alfabetu i czytamy po polsku. W edukacji polskiej jest kilka metod nauki czytania małych dzieci, najpopularniejsza to metoda analityczno-syntetyczna, która występuje również w brytyjskich szkołach. Staram się, aby wszystko czego uczę córkę, korespondowało z tym, co akurat uczy się i czyta w angielskiej szkole. Podążam za literami czy głoskami w angielskiej szkole, pokazując córce, jak to wygląda w języku polskim. Do tego dochodzi w naszym wypadku Polska Szkoła i zadania, które przygotowuje jej polska nauczycielka (niestety nie zawsze współgra to z kolejnością poznawania głosek z ang. szkołą)

Zaczeliśmy od polskich spółgłosek i prostych sylab, które można tworzyć za ich pomocą (ma,ta, mo, to, me, te, mi, ti… itp). Później wprowadziłam polskie spółgłoski, litery diakrytycze (ą, ć, ę, ł, ń, ó, ś, ź, ż) oraz polskie dwuznaki (cz, rz, dz, dź, sz, ch, zi, si). To, co sprawia nam największe problemy w czytaniu po polsku, to ciągłe mieszanie liter, które występują w obu językach (polskim i angielskich), ale ich wymowa jest zupełnie inaczej. Jest to typowy problem dzieci dwujęzycznych, które zaczynają swoją przygodę z czytaniem. Jednak praktyka czyni mistrza i po jakimś czasie, oczytane w polskich literach, dzieci świetnie sobie radzą.

Dzieci dwujęzyczne najczęściej mieszają:

angielskie c, ck- polskie k, c
angielskie t- polskie ł
angielskie w- polskie w, ł
anielskie y- polskie i, j
angielskie sh- polskie sz
angielskie ch- polskie cz

Kiedy córka opanowała polskie głoski w stopniu dobrym, zaczeliśmy czytać pierwsze słowa, zdania, a później pierwsze książki. Wybrałam dla córki książki poziomowe, które spotykane są również w brytyjskich szkołach.

Od czego zacząć czytanie po polsku?

Na serię książek Czytam sobie natrafiłam kilka lat temu w Polskiej Szkole, gdzie pracuję jako nauczyciel. Do dzisiaj proponujemy je naszym uczniom, którzy z powodzeniem czytają te pozycje, przechodząc płynnie między poziomami trudności. Czytam sobie to książki wspomagające samodzielne czytanie dzieci w wieku od 5 do 7 lat. Cała seria dzieli się na trzy poziomy trudności, oznaczone kolejno numerami i kolorami (żółty, zielony, czerwony).

Na temat tych książek słyszałam już wiele, ma ona tylu przeciwników ilu zwolenników. Jedni zarzucają tej serii sztucznie kreowany świat, nienaturalne zamknięcie się w założonej z góry liczbie głosek na zdanie, nudne treści i słabe ilustracje. Ja jednak należę do osób, które zachwyciły się tą serią i całym konceptem nauki czytania poziomowego. Przez moje ręce przewinęła się większość książek wydanych w tej serii, na różnych poziomach i z czystym sumieniem mogę powiedzieć, że każda z nich była wyjątkowa, oryginalna, świetnie zilustrowana i niosła ze sobą jakąś wartość, czy to polonistyczną czy czytelniczą. Zgadzam się, że nie jest to literatura wysokich lotów, ale trzeba pamiętać, że mówimy tu o treściach przeznaczonych dla pięciolatków. Więc i tematyka jest dostosowana do możliwości poznawczych dzieci w tym wieku.

Warto tez dodać, że poziomy oznaczone na książkach są bardzo umowne i warto dostosować je do faktycznych zdolności czytelniczych dziecka. To, że dziecko jest starsze, nie znaczy, że nie może czytać książek z pierwszego poziomu. Tematyka tych książek jest bardzo różnorodna i myślę, że każdy znajdzie jakiś ulubiony tytuł dla siebie.

W Polsce seria książek Czytam sobie rozeszła się w milionowej sprzedaży, co potwierdza jej popularność. A za sukcesem tej serii stoją fantastyczni polscy pisarze i ilustratorzy. Koszt jednej książeczki to około 10 złotych w zależności od księgarni. Warto też dodać, że każda książka na ostatniej stronie zawiera naklejki motywujące dla dzieci oraz dyplomy, które można im wręczyć po przeczytaniu książki.

POZIOM 1- Składam Słowa

Wszystkie książki z poziomu pierwszego tej serii zbudowane są bardzo podobnie. Mamy tu dosyć dużą czcionkę, która ułatwia czytanie. Tekst w książkach znajduje się na dole strony pod obrazkiem, dzięki czemu początkujący czytelnik może łatwo pomagać sobie palcem w składaniu poszczególnych słów. Na stronach znajdują się również ramki ze słowami do czytania głoskami [np.: d-e-t-e-k-t-y-w]. Jest to ogromnie ważne do ćwiczenia umiejętności czytania na pierwszym jej etapie nauki. Ilustracje w książkach są zabawne i kolorowe i świetnie uzupełniają czytany tekst.

150- 200 wyrazów w tekście
krótki pojedyncze zdania
23 podstawowe głoski w tekście czytanym
ćwiczenia głoskowania

POZIOM 2- Składam Zdania

Drugi poziom czytania to książki przeznaczone dla dzieci, które dobrze opanowały składanie głosek w pełne wyrazy i są gotowe na czytanie dłuższych zdań. Ilustracje w książkach z poziomu drugiego są stosunkowo mniejsze niż poprzednio, za to tekst zajmuje zwykle połowę powierzchni strony. W ramkach na stronach znajdują się słowa do czytania sylabicznego [np.: za-te-le-fo-no-wał].

800- 900 wyrazów w tekście
dłuższe zdania złożone
elementy dialogów w tekście
23 podstawowe głoski oraz „h”
ćwiczenia sylabizowania

POZIOM 3- Połykam Strony

Książki z tego poziomu skierowane są dla dzieci, które czytają w miarę płynnie. Są bardziej wymagające i nie tak kolorowe, jak ich poprzedniczki. Ilustracje z tego poziomu są czarnobiałe i są zaledwie dodatkiem do tekstu, który zajmuje często całą jedną stronę. Tematyka książek z trzeciego poziomu jest bardziej poważna i mniej infantylna niż to było w przypadku wcześniejszych książek. Wiele pozycji z tego poziomu opiera się na faktach historycznych lub biografiach słynnych ludzi. Na końcu każdej z książek znajduje się Słownik Wyrazów Trudnych, które występowały w tekście.