Przyjmuje się, że za pięćdziesiąt lat używanie pisma odręcznego będzie znikome. Większość rzeczy będziemy zapisywać na klawiaturze komputera, smartfona czy tableta. Kaligrafia będzie traktowana jak sztuka lub hobby a szybkość i łatwość zapisu komputerowego wyprze tradycyjne pisanie ręczne. Chociaż patrząc na ostatnio rozwijającą się modę związaną z bullet journal wciąż można mieć nadzieję, że pismo odręczne przetrwa próbę czasu i postępu. Warto więc zdawać sobie sprawę jak wiele korzyści przynosi pisanie odręczne, zwłaszcza jeśli mówimy o mózgu człowieka i rozwoju naszych dzieci.

Wiele badań przeprowadzonych na uniwersytetach w Stavanger w Norwegii i Marsylii we Francji pod przewodnictwem dr Anne Magen, analizowały reakcję mózgu, na pisanie obiema rękami za pomocą klawiatury oraz jedną ręką na papierze. Udowodniono, że używanie pióra lub długopisu aktywuje Ośrodek Broki, czyli część mózgu odpowiedzialną za kształtowanie się mowy, wiązanie liter w słowa, sprawne czytanie i pisanie, o wiele mocniej niż stukanie w klawisze. Ręczne pisanie przyśpiesza kształtowanie się sieci połączeń pomiędzy neuronami, co aktywuje bardzo ważne umiejętności motoryczne u dzieci.

Kolejnym argumentem przemawiającym za pismem ręcznym jest to, że pisząc dany tekst, zapamiętujemy treść dużo szybciej, stymulujemy kreatywność, generujemy nowe pomysły, co zwiększa zdolności twórcze każdego z nas. Pisanie ręczne pomaga w ortografii, doskonali naszą poprawność językową i optymalizuje proces uczenia się. Dlatego też możliwość rysowania, malowania i pisania powinna być dostępna dla naszych dzieci tak bardzo, jak tablety i telefony, które często można widzieć w rękach tych najmłodszych.

PISMO ODRĘCZNE W ANGIELSKICH SZKOŁACH

Nauczanie pisma ręcznego jest zasadniczym elementem programów nauczania w angielskich systemie edukacyjnym. Już w Reception przygotowuje się uczniów do codziennego ćwiczenia ręki i pisania liter, a później łączenia ich w całe wyrazy. Wiele szkół w Anglii systemowo wprowadza u siebie tak zwany CURSIVE HANDWRITING, czyli taki zapis liter, który w późniejszym etapie nauczania w prosty sposób pozwala na ich połączenie w wyraz, bez odrywania ręki piszącego. Prościej mówiąc, pisząc literę zaczynamy ją od dolnej lini. Każda literka ma tak zwany LEAD-IN (entry) oraz LEAD-OUT (exit). Czyli wprowadzenie w literę oraz wyprowadzenie z litery.

Kiedy pierwszy raz zetknęłam się z takim zapisem w szkole mojej córki byłam zdumiona. Taka nauka wydawała mi się zbędna i zbyt obciążająca dziecko, które przecież już wcześniej umiało zapisywać swoje imię i znało większość alfabetu. Bałam się, że córka nie poradzi sobie z nauką kolejnego modelu liter, który dla mnie wydawał się śmieszny i zbędny. Długo tłumaczyłam sobie, że przecież ja się tak nie uczyłam w szkole a jakoś umiem pisać i łączyć wyrazy.

Pierwsze zapisy liter przez moją czteroletnią córkę w systeme Cursive handwriting były u nas krokiem w tył. Pisane litery nie przypominały wcale liter. Dla przykladu, córka zapisywała literkę o, a później dodawała do niej dwa ogonki, jeden z przodu, drugi z tyłu. Co dla mnie było niezrozumiałe. Podobnie wyglądała sytuacja z literami a, p, s, g, c. Innym problemem stały się literki m, n, w, które przez dodatkowe połączenia były nie do rozszyfrowania.

Dodatkowo zdziwiło mnie ogromnie to, że w szkole dużo większy nacisk stawia się na pisanie kursywą, małymi literami niż pisanie dużymi, drukowanymi literami. Okazało się, że moje wczesne zabawy z córką w pisanie i pokazywanie jej wielkich liter, w szkole bardzo jej namieszało, bo Sara nie rozumiała, że a to A. Gdybym dzisiaj mogła uczyć ją zapisu jej imienia we wczesnym okresie, to pewnie zdecydowałabym się na zapis Sara, niż SARA.

CURSIVE HANDWRITING a praca mózgu

Badania nad mózgiem i jego połączeniem z pracą ręki jasno pokazują, że ciągły, płynny ruch cursive writing oferuje mózgowi inną formę stymulacji kinestetycznej, która ułatwia różnym częściom mózgu rozwój i integrację. Pomaga to w tworzeniu połączeń, które poprawiają pamięć, skupienie uwagi, uczenie się i reakcje emocjonalne. Ten ciągły ruch NIE występuje w piśmie drukowanym ani wtedy gdy litery w wyrazie NIE łączą się ze sobą i NIE przechodzą płynnie z jednej w drugą. Pisanie kursywne, bardziej niż drukowanie, stymuluje synapsy mózgowe pomiędzy prawą i lewą stroną mózgu, budując fizjologiczne i psychologiczne powiązania w mózgu.

Pierwszy etap uczenia się łączenia liter może wydawać się trudny i należy go uznać za skomplikowaną umiejętność, która wymaga konsekwentnego podejścia i ćwiczeń. Ale należy pamiętać, że dzieci na końcu etapu nauczania będą w stanie pisać już bez konieczności myślenia o tym. Dr David Sortino, psycholog i obecny dyrektor ds. Strategii edukacyjnych w USA, wyjaśnia w swoich artykułach, że rysowanie loków, kółek, pętelek, owali, spirali i zawirowań daje dzieciom możliwość naturalnego opanowania chwytania ołówka i lepiej przygotowuje je do automatycznego, podświadomego sterowania pismem ręczny w przyszłości. Można pomóc dziecku w tworzeniu płynnych kółek zapewniając mu długopis z łatwym przepływem tuszu. W szkole w młodyszch klasach preferowany będzie natomiast ołówek, którym łatwo się pisze we wszystkich kierunkach i łatwo poprawiać błędy nim zrobione.

Badania Virginii Berninger, profesor psychologii edukacyjnej na Uniwersytecie w Waszyngtonie, pokazują, że dzieci są w stanie pisać szybciej i wyrażać więcej pomysłów podczas pisania esejów ręcznie niż pisania na klawiaturze. Uczniowie, którzy oddawali swoje prace pisane ręcznie uzyskiwali lepsze wyniki niż ci, którzy pisali swoje prace na komputerze. Teksty pokazały, że prace dzieci pisane ręcznie były bardziej spójne tematycznie i zawierały mniej błędów logicznych.

10 POWODÓW PRZEMAWIAJĄCYCH ZA CURSIVE WRITING

Względna łatwość nauczania, koliste ruchy ręką są dla dzieci dużo łatwiejsze do nauczenia niż proste linie, z których składają się litery drukowane.
Rzadkie mylenie liter „b i d” „f i t”, „g, q i p”, które zwykle są mylone przez małe dzieci. W kursywie litery „b i d ” mają zupełnie inny kierunek.
Ruch ręki tworzy pamięć mięśniową, która zachowuje wzorce pisowni liter i pomaga w prawidłowym zapisie wyrazów.
Zwiększenie wizualne umiejętności przestrzenne i koordynacyjne poprzez wzmożoną pracę neuronów w mózgu i usprawniane jego działania.
Redukcja błędów dzięki ograniczeniu odrywania ołówka od papieru i zaczynania danego wyrazu kolejny raz. Dany wyraz zostaje zapamiętany ruchem ręki.
Ulepszona umiejętność czytania, uczeń czyta całe słowa od razu, nie literuje ich. Co z kolei pomaga w lepszym zrozumieniu tekstu. Czyta całość zdania, a nie słowo po słowie.
Jeden wzorzec pisma, uczeń zawsze zaczyna pisanie z tego samego momentu na linii w zeszycie lub na kartce, nie miesza liter małych i wielkich w obrębie wyrazu.
Redukcja błędnych odstępów między literami i słowami, dziecko uczy się dyscypliny przestrzennej i gospodarowaniem wolnego miejsca na kartce. Wie, kiedy może sobie pozwolić na luźniejszy zapis, a kiedy musi zmniejszyć litery.
Pomoc dzieciom leworęcznym. W tradycyjnym druku leworęczne dziecko przystąpi do pisania od lewej do prawej strony, ale zakryje ręką to, co napisało wcześniej. Ucząc się cursive handwriting leworęczne dziecko uczy się pisać od dołu do góry i obraca papier zgodnie z ruchem wskazówek zegara, powodując duży komfort i czytelność.
Szybkość i łatwość zapisu myśli na papierze, które będzie procentowało w dalszej nauce dziecka.

CURSIVE WRITING- ZMORA RODZICÓW, FRAJDA DZIECI

Córka jest na etapie nauki łączenia liter w wyrazy. Powoli łączy odstające ogonki i całość rzeczywiście zaczyna przypominać coś, co można przeczytać z łatwością. Ja zaczynam dostrzegać benefity tego systemu, chociaż przyznam, że początki były dla mnie bardzo trudne. Długo sama próbowałam zrozumieć zasadność takiej techniki nauki pisania. Ale widze efekty i w pisaniu i w czytaniu. Sara daje sobie świetnie radę w szkole i chętnie siada do kredek i pisania.

Angielski program nauczania z 2014 roku mówi, że dzieci powinny nauczyć się tworzyć wszystkie małe litery, wielkie litery oraz cyfry od 0 do 9 do końca YEAR 1. Następnie do końca YEAR 2 powinny łączyć litery w obrębie wyrazu. W YEAR 3 nacisk kładziony jest na spójności i jakości łączonego charakteru pisma. W nastepnym etapie dzieci mają koncentrować się na zwiększaniu prędkości pisania odręcznego.

Mam nadzieję, że jeśli sami mieliście wątpliwości co do cursive handwriting, to chociaż trochę pomogłam Wam zrozumieć ten proces i angielski system nauczania pisania. Dajcie również znać, czy w szkołach Waszych dzieci również wprowadzany jest curvive handwriting? Czy może Wasze dzieci uczą się pisania tradycyjną metodą?